ده پرلود برای ویولنسل اثر سوفیا گوبایدولینا

مقدمه

__________________________________________________________

علیرغم شناختن او به‌عنوان یکی از اصیل‌ترین و مورداحترام‌ترین آهنگسازان در موسیقی معاصر، تحلیل آثار سوفیا گوبایدولینا آن‌چنان مورد لطف موسیقی‌شناسان نبوده است. موسیقی او به‌طور جدایی‌ناپذیری با معنویت و عرفان پیوند خورده است. نمادهای مذهبی، مانند مصلوب شدن و رستاخیز، اغلب به‌عنوان موضوع برای آثار او عمل می‌کنند و او این نمادها را از طریق انواع تکنیک‌های ترکیبی به تصویر می‌کشد. گوبایدولینا در طول دوران زندگی حرفه‌ای خود آثار متعددی برای ویولنسل نوشته است و با هر اثر توانایی‌های بیانی، پویا و نمادین منحصربه‌فرد ساز ویولنسل را پرورش و گسترش داده است.

مجموعه ده پرلود (1974) برای ویولنسل یکی از مجموعه قطعاتی است که گوبایدولاینا برای ساز ویولنسل نوشته است.

گوبایدولینا درباره تجزیه‌وتحلیل کارهای اولیه خود می‌گوید «به نظر من صحبت کردن در مورد آثار اولیه من (دهه 70) برای موسیقی‌شناسان بسیار دشوار است، من به دنبال راه و روشی برای بیان ایده‌هایم بودم که توصیف آن‌ها با کلمات غیرممکن است».

هدف از انجام نگارش این مقاله بررسی تکنیک‌های اجرایی ساز ویولنسل و طرز استفاده‌ی آن در مجموعه ده پرلود برای ویولنسل اثر سوفیا گوبایدولینا است.

معرفی ده پرلود برای ویولنسل
__________________________________________________________________

موسیقی سوفیا گوبایدولینا به سه دوره تاریخی تقسیم می‌شود که در هر سه دوره تغییرات ساختاری قابل‌توجهی در آثارش دیده می‌شود. او غالباً از محدودیت‌های تُن و رنگ و ترکیبات سازی غیرمعمول در آثارش استفاده می‌کند، و مهم‌تر آنکه معنویت و عرفان او رویکرد اصلی او به آهنگسازی است.

در ده پرلود برای ویولنسل اثر گوبایدولینا از سری اعداد فیبوناچی استفاده‌شده است، و این مجموعه پرلود قطعاتی موزیکال می‌باشند که در آن‌ها از انواع تکنیک‌های سازی برای ساز ویولنسل استفاده‌شده است.

تکنیک‌هایی اعم از سول‌پونتی‌چلّو، فلاژوله ها و... هر بخش از این مجموعه بر اساس تکنیک‌های مختلف خانواده سازهای زهی نام‌گذاری شده‌اند، درواقع گوبایدولینا از تکنیک‌های نوازندگی، فقط جهت یک نام‌گذاری ساده در این مجموعه استفاده نکرده است بلکه در اینجا هدف از نام‌گذاری ایجاد وحدت و فُرم در خلق کل اثر بوده است، و قالب فُرم در این مجموعه پرلودها فُرم دوبخشی است.

او در ساخت آثارش از ترکیب کردن پنج عنصر اصلی با یکدیگر بیشترین بهره را می‌برد:

1. بیان و روش‌های ساخت صدا، 2. ملودی، 3. ریتم، 4. بافت، 5. نوشتن برای ترکیبات سازی مختلف.

عناوین ده پرلود به شرح زیر است:

I. Staccato, legato

II. Legato, staccato

III. Con sordino, senza sordino

IV. Ricochet

V. Sul ponticello, ordinario, sul tasto

VI. Flagioletti

VII. Al Taco, da punta d’arco

VIII. Arco, pizzicato

IX. Pizzicato, arco

X. Senza arco, senza pizzicato

گوبایدولینا با اشاره به تکنیک های ویولنسل در نام قطعات، از این تکنیک‌ها به‌عنوان شخصیت‌هایی به‌طور مثال در قالب یک نمایشنامه استفاده کرده است تا تعبیرهایی که نوازندگان سازها به‌طورمعمول از این تکنیک‌ها دارند.